قمیش قطعه‌ای است که در بعضی از سازهای بادی مانند سرنا، ابوا، فاگوت، کلارینت و ساکسوفون به کار می‌رود و کاربرد آن تولید صدا در سازهای بادی است. این قطعه چوبی از ساقهٔ گیاه قمیش یا مواد مصنوعی ساخته می‌شود.

قمیش های تک زبانه
قمیش های تکی در سازهای کلارینت و ساکسیفون استفاده می شود. پشت این قمیش ها صاف است و در مقابل دهانه ساز قرار می گیرد. این نوع از قمیش ها تقریباً مستطیل شکل هستند و به سمت لبه که می رسند مخروطی شکل می شوند که برای مطابقت با منحنی نوک دهنی ساز گرد هستند. تمام قمیش های تکی به شکل مشابهی هستند، اما اندازه‌ آن ها به تناسب با هر ساز متفاوت است.قمیش های طراحی شده برای یک ساز تقریباً یکسان به نظر می رسند، اما از نظر ضخامت و استحکام متفاوت هستند. سختی قمیش ها به طور کلی در مقیاس ۱ تا ۵ از نرم ترین به سخت ترین اندازه گیری می شود. این یک مقیاس استاندارد نیست و قدرت قمیش بسته به سازنده آن متفاوت است

قمیش های تک زبانه چگونه ساخته می شوند؟

نی هایی که برای ساخت قمیش های تکی استفاده می شود در نواحی ساحلی جنوبی فرانسه و اسپانیا و در ۳۰ سال گذشته در منطقه کویو آرژانتین رشد می کنند. پس از بریدن این نی ها آن ها را در حدود یک ماه در زیر نور مستقیم خورشید قرار می دهند تا خشک شوند. آن ها به طور منظم چرخانده می شوند تا از خشک شدن یکنواخت و کاملشان اطمینان حاصل شود. پس از خشک شدن، در انبار نگهداری می شود. این نی ها به بخش برش کارخانه برده می‌شوند و در آنجا به لوله‌هایی تقسیم شده که بر اساس قطر و چگالی دیواره درجه‌بندی می‌شوند و بعد با استفاده از برش ماشین های CNC مخروطی شده و به قمیش تبدیل می شوند.قمیش های تکمیل شده از نظر استحکام توسط دستگاه های هوشمند درجه بندی می شوند.

قمیش های دوبل

قمیش های دوبل در سازهای بسیاری مانند ابوا، ابوا دآمور، هورن انگلیسی، باس اوبوا، هکلفون، فاگوت، کنتراباسون و شهنای و غیره استفاده می شود. ساختار این قمیش ها به گونه ای است که این دو نی در برابر یکدیگر ارتعاش پیدا می کنند و نه در دهانه‌ی ساز و به همین علت به آن قمیش های دو زبانه یا دوبل گفته می شود.

قمیش های دوبل چگونه ساخته می شوند؟

فرآیند تولید قمیش های دوبل مانند قمیش های تک زبانه است. نی ها را جمع آوری، خشک و پردازش کرده و به اندازه های قابل کنترل برش می دهند و به قطرهای مختلف جدا می کنند.نی ها به سه قسمت مساوی تقسیم می شوند و قطعاتی که تاب ندارند انتخاب می شوند. نی ساخته شده از نی های تاب دار به طور مداوم در هر دو طرف ارتعاش نخواهد داشت و قطعات شکافته شده توسط دستگاه بریده می شوند تا بسیاری از لایه ها برداشته شود و ضخامت آن به شدت کاهش یابد و فرآیند تراشیدن نی ها را برای سازندگان آسان کند.در نهایت، قطعات خرد شده نی ها را خیس کرده و با تیغ برش می دهند و اجازه می دهند قبل از مراحل نهایی خشک شوند. سپس تکه‌های برش خورده‌ی نی را دوباره خیس کرده وقمیش های دوتایی با نخ به یکدیگر بسته می شوند. برای پایان دادن به قمیش های فاگوت و ابوا، قمیش ساز با چاقوی مخصوص خود بخش هایی از قمیش را به ابعاد و طول‌های خاص بسته به سبک قمیش و ترجیح نوازنده میتراشد.زمانی کار این قمیش ها به اتمام می‌ رسد که با نواختن بر روی ساز به صدا در می‌آیند یا صدایی مانند صدای کلاغ تولید کنند.

قمیش های چهار زبانه

سازهایی وجود دارند که برای استفاده از آن ها باید از قمیش های چهار زبانه استفاده کرد. در ساخت این نوع از قمیش ها از چهار نی استفاده می شود که به همدیگر بسته می شوند.از نمونه های این سازها میتوان به ساز شهنای هندی اشاره کرد.

مراقبت و نگهداری از قمیش

قمیش ها مستعد تغییر در دما و رطوبت هستند.تولید کنندگان قمیش آن ها را با استحکام های مختلف تولید می کنند که هرکدام با یک عدد مشخص می شود معمولاً شماره های قمیش ها ۲، ۲.۵، ۳، ۳.۵، ۴، ۴.۵، و ۵ می باشد. استحکام این قمیش ها بوسیله دستگاهی تعیین می‌شود که بر روی ومپ نصب شده و کارکرد این دستگاه به این صورت است که قمیش را فشار داده و میزان استحکام آن را تعیین می‌کند. این دستگاه قمیش ها را بر اساس سختی و استحکام آن ها سنجیده و جدا می کند. بخش هایی از قمیش را که خیلی سخت است می توان با استفاده از تیغه ها، خراشیدن و یا مواد ساینده تنظیم کرد.